AI bij gemeente Zaanstad: van experiment tot impact

Tom Pots – Programmamanager AI en datagestuurd werken bij gemeente Zaanstad én spreker op Overheid 36O°

Artificial Intelligence is sinds de opkomst van ChatGPT hot topic. Maar Tom Pots, programmamanager AI en datagestuurd werken bij gemeente Zaanstad, geeft aan dat dit al jaren onderdeel van ons dagelijks leven is: ‘’Van gezichtsherkenning en vertaalapps tot medische diagnoses, fraudebestrijding en het sturen van onze keuzes – van wat we kopen tot wat we lezen en stemmen. Door de opkomst van de huidige taalmodellen is AI nu ontzettend populair en toegankelijk voor de hele samenleving.’’ Tom vertelt op het congres meer over de impact van deze ontwikkelingen binnen de publieke sector. En hoe geef je de veranderingen vorm in jouw organisatie? Leer het in de sessie: ‘AI: van idee tot concrete resultaten’.

Ongekende efficiëntie

‘’Door de recente toegankelijkheid van AI verandert onze wereld ongekend snel. Als gemeente zijn we net gestart met deze verandering.’’ Dat heeft natuurlijk invloed op de werkzaamheden, maar ook op de burger. Maar volgens Tom is dat pas stap twee: ‘’Bij gemeente Zaanstad werken we aan twee doelstellingen. Ten eerste dat we begrijpen wat AI is en wat de kansen en risico’s zijn. Ten tweede dat we de technologie inzetten op laag risicovolle werkzaamheden voor efficiëntere processen. Denk aan een managementassistent die met AI sneller notuleert, een beleidsadviseur die sneller beleid schrijft of sneller op taalniveau b1 schrijft. Dit heeft niet direct grote impact op de samenleving, maar wel op ons werk.’’ Tom vertelt dat het vooral effect heeft op de efficiëntie van de werkzaamheden. ‘’Bij gemeente Zaanstad hebben we een AI-beleid geschreven met een taalmodel. Dit kostte mij nu 2,5 uur, in plaats van bijvoorbeeld drie weken en vele kosten. Zo zie je gelijk resultaat.’’

Wat merken de burgers?

Tom verwacht dat burgers de ontwikkelingen in werkwijzen snel gaan merken: ‘’AI ontwikkelt zo razendsnel. Een goed voorbeeld zijn de chatbots van een klantenservice van bedrijven en publieke organisaties. Nu krijg je niet vaak het juiste antwoord op jouw vraag. Maar die wereld gaat de komende jaren totaal veranderen, waarbij een burger geen onderscheid meer kan maken tussen een chatbot of mens.’’ Naast taalmodellen zie je ook andere AI-toepassingen in de praktijk. Zo werkt handhaving nu met scanauto’s die met AI privacy waarborgen. De auto’s maken foto’s waar regelmatig mensen herkenbaar in beeld komen. Met AI worden deze mensen automatisch verwijderd van de beelden.

“Bepaal eerst je werkwijze voordat je met AI start, anders blijf je hangen in pilots zonder effect. ” - Tom Pots

Tip: bepaal de vorm waarin je verbeteringen realiseert

Hoe start je als publieke organisatie aan zulke fundamentele veranderingen? Tom vertelt tijdens zijn sessie meer over het vormgeven van deze ontwikkelingen binnen een organisatie. Hij geeft je alvast een tip: ‘’Het is belangrijk om als team in een vorm te komen waarin je leert hoe je samen verbeteringen met AI realiseert. Bedenk eerst een werkwijze, voordat je aan de slag gaat. Bepaal samen de ambities, de gewenste resultaten en de activiteiten om deze resultaten ook daadwerkelijke te realiseren. Zo blijf je niet hangen in pilots en ga je effect zien.’’ En dit gaat met vallen en opstaan: ‘’In de acht jaar dat ik nu bezig ben met datagestuurd werken, ging het ook regelmatig mis. De kunst is om daarvan te leren. Zo maak je de werkwijze steeds een beetje beter, wat elke dag zorgt voor betere resultaten.’’

Partners